Ảo giác xe đi lùi là một hiện tượng thường gặp đối với tài mới, tuy không có hại trực tiếp nhưng thường khiến tài xế hoảng loạn, lo lắng.
Theo các chuyên gia an toàn giao thông, rất nhiều tài xế từng bị ảo giác ôtô “đi lùi” khi đang chờ đèn đỏ, mặc dù xe đang đứng yên, chân phanh vẫn giữ hoặc đã về số N, P. Hiện tượng ảo giác này rất nguy hiểm, có thể khiến tài xế bị giật mình, vô tình đạp nhầm chân ga và gây thảm hoạ “xe điên”. Vậy nguyên nhân do đâu?
Các chuyên gia giải thích, hiện tượng này là do sự cảm nhận của não bộ về chuyển động. Bởi khi chúng ta di chuyển trên đường thì bộ não cũng chuyển động theo, ngay cả khi tài xế dừng lại chờ đèn đỏ vài chục giây thì quán tính trong não vẫn còn. Chính vì vậy, tài xế sẽ có cảm giác “đi lùi” khi nhìn thấy các phương tiện 2 bên di chuyển, mặc dù xe vẫn đứng yên.
Sự căng thẳng, mệt mỏi khiến não bộ cảm nhận sai?
Hiện tượng ảo giác thường xảy ra khi tài xế bị mệt mỏi, căng thẳng quan sát các phương tiện trên đường. Bên cạnh đó, một số tài xế mới chưa quen thích ứng với không gian ôtô đóng kín nên có cảm nhận khác biệt giữa môi trường bên trong và bên ngoài xe.
Theo các chuyên gia, ảo giác “xe lùi” thường xuất hiện khi tài xế dừng đèn đỏ, dừng xe ven đường quá lâu hoặc xem điện thoại trong lúc lái xe. Theo đó, nếu bạn quá tập trung vào những việc riêng trong lúc lái xe sẽ khiến não bộ chưa kịp phản ứng với khung cảnh xung quanh, tạo cảm giác xe bị lùi.
Ngoài ra, quán tính chuyển động của các phương tiện tham gia giao thông còn có sự khác biệt khi đi cùng chiều hoặc ngược chiều. Cụ thể, nếu 2 xe chạy cùng chiều thì khi vượt nhau sẽ thấy xe bên cạnh chạy chậm. Còn nếu 2 xe chạy ngược chiều thì sẽ cảm thấy xe đối diện chạy rất nhanh.
Vì vậy, việc tài xế điều khiển phương tiện trong thời gian dài sẽ khiến thần kinh bị mệt mỏi, rất dễ dẫn đến hiện tượng ảo giác khi xe đang dừng đỗ.
Lời khuyên dành cho các lái xe
– Lái xe nhiều để quen dần: Sở dĩ tình trạng ảo giác xe đi lùi xuất hiện nhiều trên các lái mới là bởi họ chưa tiếp xúc nhiều để quen với không gian gò bó bên trong xe hơi. Vậy nên, cách tốt nhất để loại bỏ ảo giác này là bạn phải lái xe nhiều, khi quen với diện tích hẹp rồi thì sẽ ít bị ảo giác hơn.
– Tránh mất tập trung quá nhiều: Tình trạng ảo giác xe đi lùi sinh ra chủ yếu khi lái xe quá tập trung vào một việc nào đó, khi ngẩng đầu lên chưa kịp thích ứng với hoàn cảnh xung quanh. Vậy nên để tránh ảo giác, bạn không nên phân tâm khi lái xe vào những việc như đọc sách, xem điện thoại khi đỗ xe. Nếu mắt bạn luôn đặt ở trên con đường kể cả khi dừng thì sẽ rất khó gặp ảo giác. Bên cạnh đó, việc tập trung sẽ khiến quá trình lái xe của bạn tốt hơn, dễ ứng phó khi gặp tình huống bất ngờ.
– Liếc nhìn gương đồng hồ liên tục: Việc liếc nhìn đồng hồ lái hoặc gương và quan sát xem nó có nhích lên không cũng khiến bạn giảm bớt khả năng bị ảo giác. Trong trường hợp chờ đèn đỏ, bạn có thể nhìn thẳng vào đèn và quan sát mọi người xung quanh sau đó liếc gương nhiều lần là sẽ tránh được việc ảo giác.
– Tránh đứng cạnh xe to: Các lái xe lâu năm đều khuyên rằng bạn không nên chờ đèn đỏ bên cạnh xe tải, xe container hoặc những xe thùng có kích cỡ lớn, bởi khi đầu óc mơ màng mà nhìn vào những xe này thì rất dễ bị ảo giác đi lùi.
– Nhìn vào vật cố định: Nguyên lí của ảo giác xe đi lùi là do cơ thể và não đang có cảm giác đi tới hoặc khi xe đang dừng mà các xe khác đi qua thì nhìn vào đối phương sẽ cảm thấy như mình đang trôi lùi. Mỗi lần gặp tình trạng này, bạn có thể nhìn vào 1 vật cố định như cột điện, cây cối thì sẽ xác định được ngay là bản thân không bị trôi, từ đó chấm dứt ảo giác.
– Về N khi chờ đèn đỏ: Một vấn đề tai hại mà ảo giác xe đi lùi gây ra chính là việc khiến tài xế hoảng loạn và sau đó đạp phanh liên tục. Trong quá trình đạp phanh này nếu không may thì chủ xe sẽ đạp phải bàn ga, vậy nên để đề phòng thì nếu dừng đèn đỏ quá 15 giây thì bạn nên chuyển số về N cho an toàn, đồng thời cũng giảm bớt áp lực cho bàn chân.
– Nhắm mắt và bình tĩnh: Một phương pháp giảm bớt tình trạng ảo giác xe lùi khác là nhắm chặt mắt và hít thở trong khoảng 5 giây là bạn sẽ thấy đỡ hơn nhiều. Nhưng với tiền đề là bạn phải biết rằng mình đang bị ảo giác.
– Tập luyện cơ thể: Một trong những nguyên nhân gây ảo giác đi lùi là do cơ thể mệt mỏi, thiếu tập trung. Cụ thể là do cơ địa của bạn phản ứng thăng bằng không tốt. Vậy nên những người hay gặp ảo giác lùi xe nên tập luyện sức khỏe thật tốt, đồng thời bổ sung dinh dưỡng và sắt vào máu để tăng lượng máu lên não, tránh máu lên não chậm gây ảo giác. Ngoài ra, các tài xế hay bị ảo giác cũng không nên lái xe nhanh, bởi tình trạng sức khỏe chỉ ra rằng phản ứng của bạn không tốt.
Bên cạnh việc ăn uống bổ sung sắt, bạn cũng nên thường xuyên chơi thể thao, tập các bài tập như xà đơn, xà kép để cơ thể quen và điều tiết máu lên não nhanh hơn.
Việc ảo giác xe “đi lùi” rất dễ khiến tài xế hoảng loạn và đạp nhầm chân ga. Trong trường hợp dừng đèn đỏ quá 30 giây thì bạn nên chủ động chuyển về số P hoặc số N cho an toàn nhất, hơn nữa sẽ giảm bớt áp lực cho bàn chân phải đạp phanh.