Vào ngày 25-7, cựu CEO của Fiat-Chrysler, Sergio Marchionne vừa qua đời để lại nhiều nỗi tiếc thương ngành ôtô thế giới. Sự ra đi của ông dự báo về một tương lai nhiều biến động đối với tập đoàn xe Ý, nơi sở hữu các thương hiệu như: Fiat, Ferrari, Chrysler, Abarth, Alfa Romeo, Dodge, Jeep, Lancia, Maserati.
Theo Bloomberg, ông Sergio Marchionne đã mất tại bệnh viện Zurich, chỉ vài ngày sau khi Marchionne rời chức CEO. Theo những người thân cận, sức khỏe của ông đã đột ngột chuyển biến xấu sau ca phẫu thuật phức tạp ở vai.
Marchionne là CEO thứ 5 của Fiat và cũng được xem là vị cứu tin của hãng xe này. Được lựa chọn làm CEO của Fiat SpA trong tháng 6-2004, ông Marchionne đã đưa nhà sản xuất xe Ý từ bờ vực phá sản lên Sàn chứng khoán New York, nơi ông đã rung chuông trong ngày 13-10-2014, để đánh dấu sự ra đời của Fiat Chrysler Automobiles NV. Công ty có trụ sở tại London được tạo ra khi Fiat mua lại nhà sản xuất xe gốc Detroit.
Chiến thuật của ông là liên kết với hãng xe Mỹ General Motors, sa thải hàng nghìn nhân viên, ra mắt các mẫu xe mới và giảm thời gian đưa xe mới ra thị trường từ 4 năm thành 18 tháng. Không chỉ cứu Fiat, ông Marchionne cũng đồng thời cứu luôn cả hãng xe Chrysler vào năm 2009 khi nó đang thảm hại gần như phá sản sau khủng hoảng tài chính.
Ông Marchionne, người tự miêu tả mình là người sửa chữa công ty, là CEO thứ 5 của Fiat trong vòng chưa tới hai năm khi ông ấy lên tiếp quản. Marchione đã thay thế Giuseppe Morchio, người đã rời bỏ công ty sau khi gia đình tỉ phú Agnelli từ chối trao cho ông vị trí chủ tịch và CEO khi chủ tịch lúc bấy giờ Umberto Agnelli qua đời vì ung thư.
Ông Marchionne đã được trao tay một nhà sản xuất ôtô vừa thua lỗ hơn 7 tỉ USD trong năm 2003. Tới năm 2005, ông ấy đã giúp công ty quay trở lại mức lợi nhuận bằng cách kiếm được khoảng 2 tỉ USD từ một liên minh với General Motors, cho nghỉ hàng nghìn công nhân, giới thiệu các mẫu xe mới và giảm thời gian đưa xe mới ra thị trường từ 4 năm xuống chỉ còn 18 tháng.
Trong năm 2009, chính quyền Mỹ thông báo rằng Fiat sẽ tiếp quản Chrysler LLC, giải cứu công ty Mỹ khỏi cảnh phá sản. “Tôi không quan tâm ông ấy là một giám đốc cứng rắn thế nào, ông ấy đã cứu công ty chúng tôi. Ông ấy xứng đáng một bức tượng đồng” – Cass Burch, một chủ đại lý Chrysler và Jeep ở Georgia.Sergio Marchionne nói trong một bài phỏng vấn năm 2011: Thương vụ này đã mang lại cho Marchionne “một cảm giác trách nhiệm khổng lồ”.
Văn phòng trên tầng 4 tại trụ sở Turin của Fiat của ông được trang trí với một tấm áp phích đen trắng với chữ “competition” (cạnh tranh) và một bức tranh Picasso có khẩu hiệu: “Mọi hành động sáng tạo là một hành động của sự phá hủy đầu tiên”.
Trong thời gian nắm chức ở Fiat, Marchionne đã đẩy giá trị của công ty lên hơn 10 lần bằng cách tái cấu trúc mảng kinh doanh ôtô và tách biệt từng tài sản. Một trong số những sản phẩm phụ lớn nhất là danh sách của nhà sản xuất siêu xe Ferrari NV năm 2015, nơi ông Marchionne cũng đã đảm nhiệm vai trò CEO và chủ tịch.
Sergio Marchionne biết cách đi nhanh và tận hưởng cảm giác lái những chiếc Ferrari của mình. “Khi bạn đang bực mình, không có gì tốt hơn chuyện này”, ông nói khi nhấn chân ga chiếc Enzo mà đen tại một đường thử xe của công ty trong năm 2014 và đẩy xe lên tốc độ 192km/g cho tới hơn 320km/g.
Thái độ thẳng thắn và chỉ mặc độc phong cách quần jeans với áo len dài tay màu đen, uống hơn chục cốc café espresso một ngày, “đốt” thuốc lá Muratti là những gì người ta thường hay thấy ở vẻ bề ngoài của Marchionne. Ông từng gây bão ở Fiat, sa thải hầu hết các quản lý cao cấp, rồi làm điều tương tự ở Chrysler trong năm 2009, tuyển thêm hàng loạt người mới chỉ trong ngày tiếp quản thứ hai của mình.
Trong năm 2007, khi Marchionne phải nhận nhiều chỉ trích từ các chính trị gia và liên đoàn vì cắt giảm việc làm và chi phí, ông Marchionne tranh luận rằng đi chậm còn có thể nguy hiểm hơn nữa. Khi Sergio Marchionne tiếp quản cả Fiat và Chrysler, ông đã luôn duy trì các công ty và cho rằng cần một sự thay đổi lớn để sinh tồn.
Ông Sergio Marchionne “đã giúp xây dựng một công ty tăng trưởng có thể cung cấp việc làm ổn định và chắc chắn” – Phó chủ tịch Hội Công nhân Ô tô Thống nhất, Cindy Estrada nói. Tầm nhìn thành công của ông đã thay đổi cuộc sống của nhiều người. Đó là một di sản giàu có.
Chủ tịch Bill Ford của Ford Motor đã khen tặng Sergio Marchionne: “là một trong những người lãnh đạo được tôn trọng nhất trong ngành, người có sức sáng tạo và sự quyết tâm táo bạo đã giúp phục hồi tài chính cho Chrysler”.
Sergio Marchionne đã có kế hoạch rời Fiat trong năm 2019, nhưng với tình trạng sức khỏe của ông bị suy giảm nhanh chóng, ông đã được thay thế trên vai trò CEO của Fiat Chrysler bởi Mike Manley, giám đốc nhãn hiệu Jeep và Ram, còn Louis C. Camilleri lên tiếp quản Ferrari.
Trước khi ông Sergio Marchionne qua đời, ban quản trị FCA đã quyết định bổ nhiệm giám đốc Jeep và Ram, ông Mike Manley, lên làm CEO mới. Louis C. Camilleri sẽ đảm đương nhiệm vụ ở Ferrari, trong khi Suzanne Heywood giữ chức chủ tịch ở mảng xe tải và trang thiết bị nông nghiệp của CNH Industrial NV.